طراحی نوعی سیستم هوشمند برای کشف تقلب حاصل از حرکت القایی در معاملات بازار قراردادهای آتی سکۀ بورس کالای ایران مبتنی بر شبکۀ بیزی

در بازار سهام، برخی سوداگران به‎منظور کسب منفعت بیشتر سعی می‏کنند به‌وسیلۀ سفارش‎های صوری، سبب تأثیر هدفمند بر نوسان قیمت‏ها شوند و از وضعیت پیش‌آمده در قیمت‏ها سوءاستفاده کنند که به این عمل، حرکت القایی گفته می‏شود. به‎دلیل جمعیت آماری زیاد مشتریان، امکان نظارت چشمی یا نظارت سیستمی‏ از طریق روش‏های سنتی برای کشف حرکت القایی وجود ندارد. پژوهش حاضر به‌دنبال ارائۀ سیستمی برای پیشگیری از وقوع حرکت القایی در معاملات بازار قرارداد‏های آتی سکۀ بورس کالای ایران مبتنی بر مدل‌سازی طبقه‏بند بیزی است. سیستم ارائه‌شده ضمن برخورداری از پیچیدگی زمانیِ چند‌جمله‏ای، به‌دلیل لحاظ‌کردن وابستگی‏های مهم میان ویژگی‏های مختلف داده، دقت زیادی ‌دارد. برچسب‏گذاری اولیۀ داده‏ها با استفاده از خوشه‏بندی کا‌ ـ میانگین انجام گرفته است و آزمون مدل، تشابه 55/94 درصدی را میان نتیجۀ روش بیزی پیشنهادی و داده‌های برچسب‏گذاری‌شده نشان می‏دهد. استفاده از سیستم نوین ارائه‌شده به شناسایی افراد فریبکار در معاملات بازار از افراد سالم کمک به‌سزایی می‏کند.